Het motiveren van aanstaande ouders om te stoppen met roken blijft een uitdaging. Uit onderzoek en praktijkervaring weten we dat de meeste aanstaande ouders wel willen stoppen, maar niet het vertrouwen hebben dat dit gaat lukken. Motiverende Gespreksvoering kan helpen om deze groep beter te bereiken en effectiever te begeleiden of verwijzen.
Wat houdt het in?
Het verhogen van de motivatie is een belangrijke stap bij het begeleiden of verwijzen van zwangere vrouwen die roken. Kies voor een vragende benadering om er achter te komen wat haar motiveert. Geef complimenten voor goede wil en toon begrip waar nodig.
Drie belangrijke onderdelen van deze stap zijn:
- Vraag naar redenen om te roken
- Meet de motivatie
- Bespreek en meet het vertrouwen
Gebruik de schaalvraag naar motivatie en vertrouwen
Je kunt de motivatie en het vertrouwen meten met behulp van een schaalvraag:
- Hoe graag wil je stoppen met roken, op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 is ‘helemaal niet’ en 10 is ‘helemaal wel’?
- Stel, je stopt met roken. In hoeverre denk je dat het je gaat lukken op een schaal van 0 tot 10?
Je kunt vervolgens vragen: Wat maakt dat het een 7 is, en geen 6? Of: Wat kan jou helpen om van de 5 een 6 te maken? Op deze manier kun je ‘verandertaal’ uitlokken. Dit is een belangrijke techniek van Motiverende Gespreksvoering. Om goed over stoppen met roken in gesprek te kunnen gaan, is het belangrijk om te oefenen met de technieken van Motiverende Gespreksvoering (zie ‘tips’).
“Het heeft mij geholpen om een duidelijk onderscheid te maken tussen motivatie en vertrouwen. Meestal is de motivatie er wel bij een zwangere vrouw die rookt. Als ik haar daarvoor een compliment geef, ontstaat er een opening. We staan dan aan een kant.”
“Niet veroordelen is cruciaal. Vaak is er al een schuldgevoel en als je daar meer druk op uitoefent, haakt de vrouw meestal af of gaat ze zich verzetten. Voor beiden een onwenselijke situatie. En dat is jammer, want het kan echt anders.”
Clasien van der Houwen, gynaecoloog
Is er motivatie om te stoppen? En heeft ze (enigszins) het vertrouwen dat ze kan stoppen? Ga dan door naar de volgende stap: Voorbereiden op moeilijke situaties (V-MIS stap 3). Je kunt er ook voor kiezen om de vrouw alsnog te verwijzen voor begeleiding bij het stoppen met roken. Bijvoorbeeld als zij bij een eerdere stoppoging last had van hevige ontwenningsverschijnselen of weinig vertrouwen heeft dat het haar gaat lukken.
Wil de vrouw écht niet stoppen met roken? Dan laat je het daarbij en geef je aan op een later moment op het onderwerp terug te komen. Je kunt dan opnieuw nagaan of ze (enigszins) gemotiveerd is om te stoppen met roken. Noteer in het dossier dat ze nu niet stopt.
| Minderen? Veel zwangere vrouwen die roken gaan eerst minder roken. Het is belangrijk om hen hiervoor een compliment te geven. ‘Minder roken’ mag echter nooit het doel zijn. Elke sigaret is schadelijk voor de foetus. Veel vrouwen die minderen vallen bovendien weer terug in het oude rookpatroon. De motivatie om helemaal te stoppen, kan je vaak beïnvloeden door zicht te geven op mogelijkheden tot hulp (bijvoorbeeld nicotinevervangers) of oplossingen bij moeilijke situaties. |
| Voorbeeld uit de praktijk “Scholing over stoppen met roken-gespreksvoering is een van de speerpunten van onze werkgroep. Zo is de e-learning door veel medewerkers gedaan en is er een gezamenlijke training georganiseerd waarin de V-MIS en Motiverende Gespreksvoering aan bod kwamen. Door de training met veel verschillende zorgprofessionals samen te doen draagt het ook bij aan de samenwerking. Zorgprofessionals leren elkaar beter kennen en de lijntjes worden korter. De belangstelling was groot.” |
Materialen
