Stoppen met roken is vaak een langdurig proces. Het komt regelmatig voor dat iemand na het stoppen weer terugvalt in het oude rookgedrag, vaak al binnen de eerste drie maanden. Zo valt van de vrouwen die gestopt zijn met roken tijdens de zwangerschap 35% terug na de zwangerschap, blijkt uit de Monitor Middelengebruik en Zwangerschap. Het is daarom belangrijk om ouders die zijn gestopt met roken te ondersteunen bij het rookvrij blijven, zodat ze niet weer gaan roken. Daarvoor is een terugvalpreventiegesprek bedoeld.
Wat houdt het in?
In een terugvalpreventiegesprek geef je ondersteuning aan ouders die in de afgelopen 12 maanden zijn gestopt met roken. Tijdens de eerste contactmomenten na de bevalling gaat het specifiek om ouders die voor of tijdens de zwangerschap zijn gestopt met roken.
De ondersteuning houdt in:
- Geef een compliment voor het rookvrij zijn en vraag hoe dit nu gaat: Wat goed dat je gestopt bent met roken! Hoe gaat het nu? Welke voordelen merk je van rookvrij zijn?
- Bespreek het belang van rookvrij blijven en rookvrij opgroeien.
- Bespreek moeilijke momenten
- Bespreek of de ouder extra ondersteuning nodig heeft om rookvrij te blijven.
Besteed hier herhaaldelijk aandacht aan, ook na doorverwijzing voor begeleiding.
Het belang van rookvrij opgroeien
Bespreek de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan tweedehands en derdehands rook:
- Ook na de zwangerschap / nu je kinderen ouder worden blijft het belangrijk om rookvrij te blijven.
- Het is voor kinderen niet gezond om rook in te ademen. Ook als je buiten rookt, komen gifstoffen uit de rook in de haren, de huid en in de kleding. Als je naar binnen gaat, dan ademt het kind die gifstoffen ook in.
Voor de moeder is het ook voor het geven van borstvoeding van belang dat ze rookvrij blijft.
Geef de ouder de folder Rookvrij Opgroeien of het beeldverhaal ‘Rookvrij blijven na de zwangerschap’ mee. Je kunt ook de animatie over derdehands rook laten zien of opsturen.
| Tweedehands en derdehands rook ‘Meeroken’ is het inademen van tabaksrook uit de omgeving door niet-rokers. Meerokende kinderen hebben meer kans op wiegendood, luchtwegklachten en verminderde longfunctie, astma en andere lage luchtwegziekten en oorontsteking. Derdehands rook zijn de giftige stoffen uit rook die achterblijven in bijvoorbeeld haren, kleding en huid. Kinderen krijgen deze stoffen binnen door inademen, aanraken en inslikken. Ook als de ouder altijd buiten rookt, kan het kind dus giftige stoffen binnenkrijgen. Borstvoeding en roken Nicotine wordt via de moedermelk aan de baby gegeven. Ook voor het geven van borstvoeding is het daarom belangrijk dat de vrouw rookvrij blijft. |
Bespreek moeilijke momenten
Vraag de ouder wat moeilijke momenten zijn (geweest) en bespreek hoe hij/zij hiermee om kan gaan:
- Zijn er momenten waarop je het moeilijk vindt om niet te roken?
- Wat kun je op deze momenten doen om het makkelijker te maken?
| Rookt de partner? Één van de moeilijke situaties die vaak wordt genoemd is dat de partner nog rookt. Je kunt aangeven dat het dan inderdaad moeilijker is om rookvrij te blijven. Raad de ouder aan om zijn/haar partner te vragen om samen te stoppen, zodat ze elkaar kunnen steunen. Is dat niet haalbaar? Dan kan je de ouder vragen om de volgende keer samen naar het consult te komen, zodat jij het belang van rookvrij opgroeien en stoppen met roken met beiden kunt bespreken. |
Bied extra ondersteuning aan
Bespreek met de ouder of hij/zij extra ondersteuning nodig heeft om rookvrij te blijven:
- Wat heb je nodig om rookvrij te blijven?
- Wil je het zelf proberen of vind je het fijn als je hier hulp bij krijgt?
Heeft de ouder meer begeleiding nodig? Dan kan je hem/haar doorverwijzen. Bekijk daarvoor de volgende stap ‘Verwijzen’. Zorg dat je weet naar wie je kunt verwijzen en wat die begeleiding inhoudt. En zorg voor een warme verwijzing, waarbij jij de ouder aanmeldt voor begeleiding en de begeleider vervolgens zelf contact opneemt met de ouder. Uit onderzoek blijkt dat op deze manier de kans groter is dat de ouder daadwerkelijk start met de begeleiding.
Tips!
- In de e-learning Rookvrije Start en de training Rookvrije Start leer je hoe je een terugvalpreventiegesprek kunt voeren.
- Zorg dat je bekend bent met de risico’s van tweedehands en derdehands rook voor het kind, zodat je de ouder hierover goed kunt informeren. Ditzelfde geldt voor de risico’s van roken als er borstvoeding gegeven wordt. In de e-learning Rookvrije Start leer je meer hierover.
- Zorg ervoor dat je beschikt over materialen over rookvrij opgroeien om te laten zien of uit te delen aan de ouder (zie materialen onderaan deze pagina). Bijvoorbeeld de animatie Rookvrije ouders (voor ouders).
- Bekijk de animatie derdehands rook (voor professionals). Hierin wordt uitgelegd wat derdehands rook is en waarom het zo belangrijk is om dit met de ouder bespreekbaar te maken.
Materialen
